Serotonin Nedir?
Serotonin, sinir hücreleri arasında sinyaller gönderen bir nörotransmittir. Kimyasal bir sinir hücresi olarak, beyinde ve bağırsaklarda üretilir. Beynin ve bağırsakların yanı sıra az bir miktar kan trombositlerinde ve merkezi sinir sisteminde de bulunur. Birden çok fiziksel ve psikolojik işlev üzerinde etkilidir. Eksikliği başta depresyon ve anksiyete olmak üzere pek çok ruhsal soruna neden olabilir.
Serotonin Ne İşe Yarar?
Vücudumuzun genel sağlığında özel bir yeri bulunan serotonin, ruh halimizin yanı sıra sosyal davranışlarımız üzerinde de etkilidir. İştahımız, uykumuz, hafızamız, cinsel arzumuz; ondan direk olarak etkilenir. Beyinde dengeli miktarda serotoninin salgılanması, dış dünya ile daha sıkı bağlar kurmamıza yardımcı olur.
Ancak serotonin az salgılandığında dış dünyayı bir tehdit olarak algılarız. Saldırgan, gergin bir tutum sergileyen, insanları sevmeyen, yalnızlığı tercih eden kişilerin bu şekilde davranmasının en önemli nedeni beyinlerindeki serotonin miktarındaki düşüklüktür.
Serotoninin Faydaları Belerdir?
Bağırsak hareketlerini düzenler
Mide ve bağırsaklarımızda da bulunan seratonin, bağırsak hareketlerinin ve işlevlerinin düzenlenmesine katkıda bulunur. Serotoninin eksikliğinde kişi kabızlık, şişkinlik gibi birtakım sağlık sorunları ile karşılaşabilir.
Ruh halimize etkileri
Serotoninin ruhsal sağlığımızı düzenleyici bir rolü bulunur. Beynimiz tarafından az miktarda salgılandığında depresyon, karamsarlık, anksiyete, gerginlik, sürekli mutsuzluk gibi pek çok ruhsal sağlık sorunu ile karşılaşabiliriz.
Uyku düzenimizi belirler
Serotonin, beynimizin uyku ve uyanma sürecini kontrol eden bölümlerini uyarmaktan sorumludur. Uyurken ya da uyanıkken beynimizde hangi bölümün uyarıldığı, hangi serotonin reseptörününün (alıcısı) kullanıldığına bağlıdır.
Kan pıhtılaşmasına katkıda bulunur
Kanda bulunan trombositler tarafından vücudumuzda bulunan yaraların iyileşmesi ve kapanması için serotonin salgılanır. Küçük kan damarlarını daraltır, kanın pıhtılaşmasına etki ederek, kanamayı durdurur.
Kemik sağlığını korur
Kemik sağlığı üzerinde de oldukça belirleyici olan serotonin, aşırı miktarda salgılandığında kemik zayıflamasına ve osteoproz gelişmesine yol açabilir.
Cinsel fonksiyon üzerinde etkilidir
Serotonin Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
. Hafıza zayıflığı ve unutkanlık
. Endişe ve özgüven kaybı
. Uyumakta zorluk çekme
. Saldırganlık ve Sinirlilik
. Tatlı ve nişastalı gıdalara karşı aşırı istek
. Baş ağrıları
. İştah değişiklikleri
Serotonin ve Mutluluk
Halk arasında mutluluk hormonu olarak da isimlendirilen serotonin yeterli düzeyde salgılanması, kişinin ruhsal sağlığının olumlu etkiler.
Az salgılandığında ise zihni kaygılı düşünceler, öfke patlamaları, panik atak ve depresif düşünceler sarar. Kişi, enerji harcamaktan kaçınır bir hale gelir. Sürekli kendini mutsuz ve halsiz hisseder, kişisel bakımına bile özen göstermemeye başlar.
Bu durumdan hastanın yakın çevresi de etkilenir. Çevresine karşı saldırgan ve öfkeli tavırlar sergileyen hastalar, zamanla yalnızlaşır. Hatta sürekli uykusuzluk çeken, uykusundan uyanan kişiler, zamanla iş hayatında da başarısızlıklarla karşılaşır ve bu durum, hastaların işlerini kaybetmesine bile neden olabilir.
Serotonin ve Depresyon
Depresyon tedavisinde kullanılan seratonin içeren ilaçlar, depresyon belirtilerini ciddi anlamda giderir. Ancak bunu nasıl sağladığı henüz keşfedilememiştir. Bazı bilim adamlarına göre, anti depresan ilaçlar, yalnızca kandaki serotonin miktarı üzerinde etkilidir ve beyindeki serotoninin miktarı, SSRI ilaçlardan etkilenmez.
Depresyon, düşük serotonin seviyelerine bağlansa da depresyon-serotonin arasındaki ilişki hala bazı belirsizlikler içermektedir. Tıp dünyasında serotonin eksikliğinin depresyona yol açtığını savunan bilim insanları olduğu gibi bu görüşe karşı olanlarda vardır.